اصطلاح “دست داغ” از بسکتبال نشأت گرفته است، جایی که احتمال می رود بازیکن در یک ضربه آزاد ضربه بزند، که بیشتر ضربه قبلی باشد. در سناریوهای شرط بندی ورزشی، این اصطلاح برای توصیف شرط بندی با سابقه پیروزی مداوم استفاده می شود. اما آیا “دست داغ” از نظر علمی اثبات شده است؟ بخوانید تا متوجه بشوید.
تحقیقی که توسط Juemin Xu و Nigel Harvey در دانشگاه کالج لندن انجام شد، با بررسی تاریخچه شرط بندی بیش از 700 بازیکنی که در طول سال 2010 تعداد 565،915 شرط بندی را انجام دادند، اثر دست داغ را مورد بررسی قرار داد. در واقع اینکه این واژه مغالطه است یا نه.
وقتی شانس راه شما را تغییر می دهد
محققان با ارزیابی اثر دورهای برد در شرط بندی با ورود به احتمالات برندگی، پس از طوایل مختلف بردهای قبلی بررسی کردند.
در اولین نمونه تصادفی شرط بندی احتمال برنده شدن 0.48 بود. پس از بررسی شرط همان بازیکنان، احتمال برد بازیکنان برنده برای یک برد دیگر 0.49 بود. در این مقایسه، احتمال از دست دادن بازیکن 0.47 بود.
تا زمانی که بازیکنان با دو برد متوالی مورد بررسی قرار گرفتند، الگویی شروع به ظهور کرد. احتمال برنده شدن شرط متوالی سوم به میزان قابل توجهی، یعنی 0.57 افزایش یافت. در مقابل، بازیکنان بدون دور برد، احتمال پیروزی 0.45 را نشان دادند.
با بررسی نتایج شرط بعدی بازیکنانی که پیروزی های پی در پی داشتند، احتمال پیروزی دوباره چهارم به 0.67 افزایش یافت. با این وجود بازیکنان بدون پیشینیان خوش شانس احتمال پیروزی 0.45 را نشان دادند.
با این ادامه همین رویه، نشان می داد بازیکنانی که دارای پنج برد شرط بندی هستند دارای احتمال سرسام آور پیروزی 0.72 هستند، در حالی که بازیکنانی که در موقعیت قبلی شکست خورده بودند، احتمال پیروزی 0.45 داشتند.
سرانجام، بازیکنانی که دارای شش برد شرط بندی هستند، یک بار دیگر احتمال پیروزی در شرط بندی بعدی را با 0.76 نشان دادند، در حالی که احتمال پیروزی برای کسانی که در دور قبل برنده نبودند، 0.47 بود.
یک بار بدشانسی، یا همیشه بدشانسی؟
در مرحله دوم، تحقیق بر روی از دست دادن دورها متمرکز شد. احتمال برنده شدن پس از باختن شرط، 0.47 محاسبه شد که پس از دو باخت متوالی به 0.40 پایین تر آمد. محققان با تکرار همین رویه دریافتند کسانی که 3 باخت پشت سر هم دارند تنها 0.32 پیروزی دارند. به دنبال همان مراحل، آنها دریافتند که احتمال پیروزی پس از پنج، شش و هفت شرط باخت پشت سر هم به ترتیب 27/0، 25/0 و 23/0 است.
داده ها به شدت وجود اثر دست داغ در شرط بندی را پیشنهاد می دهند، اما آیا این درست است که شرط بندی هایی که دارای دورهای پیروز طولانی هستند، به طور مداوم از بقیه خوش شانس تر باشند یا اینکه توضیح دیگری در پشت این منطق مخفی شده است؟
مجرم مخفی
از نگاه آماری، نتایج بعدی مستقل از یکدیگر هستند. بنابراین، تعجب آور است که Xu و Harvey شواهدی در حمایت از اثر دست داغ یافتند.
در آزمایش بعدی، تحقیق بر چگونگی تأثیر نتیجه شرط بندی بر ضرایب شرط بعدی متمرکز شد. در مرحله اول، میانگین سطح ضریب انتخابی همه شرط بندی ها 7.72 بود. اگرچه پس از شرط بندی اول، تغییرات قابل توجهی مشاهده شد.
برندگان تمایل به انتخاب شرط بندی های کمتری داشتند، با ضرایب میانی کاهش یافته به 3.60. با ادامه پیروزی های متوالی، روند ضریب کم ریسک تر نیز ادامه یافت.
عکس این برای باخت شرط بندی بود. کسانی که در موارد متوالی بیشتر باختند، تمایل به انتخاب ضریب های خطرناک تر دارند. پس از شش شرط بردن متوالی، رقم میانگین ضریب به 0.85 کاهش یافت، در مقابل، 17.07 برای شرط بندان با شش باخت متوالی.
آنچه این آزمایش ثابت کرد این بود که شرط بندان با اعتقاد به مغالطه قمارباز ضریب خود را ایجاد کردند. برندگان نگران تمام شدن ضریبانتخاب امن تر شدند. با قبول ریسک بیشتر، احتمال پیروزی آنها نیز بیشتر می شود. از طرف دیگر، شرط بندان بازنده این احتمال را داشتند که پیروزی بزرگ در گوشه و کنار قرار دارد و احتمال شکست خود را حتی بیشتر می کند.
